baskirdistan özerk cum
|
Rusya Federasyonu'na bağlı Özerk Cumhuriyettir. 11 Ekim 1991 tarihinde özerkliğine kavuşmuştur. Yüzölçümü :143.600km2 Başkır Özerk Cumhuriyeti Güney Urallardan batıya doğru Belaya ve Kama nehirlerine kadar uzanır. 1552'de Kazan Hanlığının yıkılmasından sonra her iki Türk boyu (Tatar-Başkır) Ruslara karşı birlikte ayaklanmış ancak, XVIII yy'ın sonlarında Rus egemenliğine girmek zorunda kalmışlardır. Başkırlar her zaman Tatarlarla iç içe yaşamışlardır. Başkırtça daha çok konuşma dilinde kullanılmıştır. 1926'da ise ilk Başkırtça kitap yayınlanmıştır. Etnik yapı olarak Tatarlara yakındıriar. îlk kez 1919'da S.S.C.B. içihde Başkırt SSC kurulmuştur. Tarihi kaynaklara göre Tatar-Başkır ilişkileri tahmini bin yıl önceden başlamıştır.
Başkırların dili Tatarcaya yakın olup Türk dilinin Kıpçak Bulgar alt grubunu oluşturur. Başkırların % 68'i Özerk Başkırdistan'da yaşamakta olup, geriye kalan % 32 si Ural bölgesindedir. Başkırlar daha çok kentsel yörelerde değil kırsal bölgelerde yerleşiktirler. Başkır halkının yaşamında Mitolojinin ve destanların ayrı bir yeri bulunmakladır. Ural Batır destanı bunların en önemlileridir. Başkırdistanın dışında, Başkırlar, Kazakistan, Türkmenistan, Özbekistan, Tacikistan, Kırgızistan, Ukrayna ve Rusya Federasyonu'nun diğer bölgelerinde yaşamaktadırlar. Ülke Asya ile Avrupa'nın birleştiği bölgedir.
Ufa, Sterlitamak, îsinbay, Kumertau, Karmavoua'da büyük enerji santralleri bulunmaktadır.
Demiryolu, denizyolu, karayolu, hava yolu ile ve boru hatlanyla sağlanmaktadır.
Başkırdistan'da, diğer Türk Cuınhuriyetleride olduğu gibi eğitim gelişmiştir. Eğitim Rus ve Başkır dillerinde yapılmaktadır. Ana okullan ve 10 yıllık orta okulları bulunmaktadır.
Ekonomik DurumBaçkırdistan'ın ekonomik yapısı tarıma, hayvancılığa vç sanayi'ye dayalıdır. Ülkede 647 kolhoz ve 95 sovhoz bulunmaktadır. Başlıca tarım ürünleri, çavdar, yulaf, darı, keten, şeker pancarı, patates, ayçiçeğidir. Başkırdistan, petrol, doğalgaz ve boru hatlarına sahiptir. Rafinerler ve petrokimya fabrikaları ana ekonomiyi saglur. Ayına, köıııür, bakır, boksit, altın, manganez krom vardır. Yılda 40 milyon ton petrol, 3.5 dm3 doğal gaz üretilmektedir. îmalat sanayi'yi gelişmiş olup, petrol, doğalgaz, demirçelik, kömür, elektrik, çimento, şeker, kereste, pamuklu ve yünlü dokuma ekonomi de önemli yer tutmaktadır. Uçak imalatı, gübre, deri, tütün, gemi inşa, demir ve karayolu taşıtları yapılmaktadır.EnerjiUlaştırmaEğitim |
